Familiaal vermogens(proces)recht belicht

Inhoud van de videocursus

Raadsheer Sven Mosselmans (Hof van Cassatie) en meester Annette Van Thienen belichten in deze videocursus een aantal topics inzake familierecht en familiaal vermogensrecht.

Zo bespreekt raadsheer Mosselmans aan de hand van recente rechtspraak een aantal tendensen inzake vereffening-verdeling van familiaal vermogen. Wat is bijvoorbeeld de actuele stand van zaken met betrekking tot het aanzuigeffect van een gerechtelijke vereffening-verdeling? In welke gevallen kunnen deelgenoten zich wars van een gerechtelijke vereffening-verdeling rechtstreeks tot de vereffeningsrechter wenden? En wat in geval van bewijsnood? Over welke actiemogelijkheden beschikken de notaris-vereffenaar en de deelgenoten teneinde bewijselementen te verzamelen en/of te verkrijgen? Voorts overloopt raadsheer Mosselmans onder meer de rechtspositie van een onterfde reservatair in het licht van het nieuwe erfrecht. Over welke actiemogelijkheden beschikt deze reservatair teneinde zijn reserve in waarde (die in de regel zal neerkomen op een chirografaire schuldvordering) te concretiseren?

Meester Van Thienen bespreekt aan de hand van recente rechtspraak de verplichting van echtgenoten of partners tot het bijdragen in de lasten van het samenleven. Welke invloed heeft die verplichting op de vergoedingsrekeningen voor echtgenoten gehuwd onder het wettelijk stelsel en is die dezelfde voor echtgenoten gehuwd met scheiding van goederen en voor niet-gehuwde partners? En wat als een van de partners zelf de handen uit de mouwen steekt? Staat daar een vergoeding tegenover? Daarnaast wordt de werking van vergoedingsrekeningen enerzijds en van vorderingen op grond van het verbod van ongerechtvaardigde verrijking anderzijds uitgebreid besproken. Daarbij gaat bijzondere aandacht naar de kwalificatie van gelden op rekeningen in gemeenschapsstelsels.

In lijn met de voordrachten wordt een uitgebreide documentatiemap ter beschikking gesteld. Daarbij horen niet alleen rechtspraak maar ook uitgeschreven teksten over de besproken onderwerpen.

Deze online videocursus wil de deelnemers bovenal praktijkgerichte inzichten bieden. De focus ligt dan ook op dossiers en praktijkvoorbeelden, belicht vanuit het oogpunt van de magistraat én de advocaat.

Sven Mosselmans

• Alimentatie voor een ex-echtgenoot – stappenplan –

  stopzetting naar aanleiding van een nieuwe partnerrelatie – verplichting van de rechter om concreet na te gaan wat de financiële situatie van de onderhoudsplichtige is ten tijde van zijn beslissing over de onderhoudsuitkering na echtscheiding

• Vereffening-verdeling met handelingsonbekwame deelgenoten (hetzij minderjarigen hetzij beschermde meerderjarige personen) – hoe concreet een minnelijke regeling bewerkstelligen? (art. 1206 Ger.W.) – wat in geval de langstlevende ouder de belangen van een minderjarig kind in de nalatenschap van de eerstoverleden ouder niet naar behoren waarneemt? – hoe deficitaire nalatenschappen kosteloos afhandelen? – welke zijn de concrete gevolgen van het arrest van 13 januari 2022 van het Grondwettelijk Hof voor de gedingkosten bij een machtigingsverzoek tot verwerping van een deficitaire nalatenschap?
• Draagwijdte van de basisvoorwaarde van een onverdeeldheid voor een vereffening-verdeling – wanneer precies is de familierechtbank al dan niet bevoegd tot afwikkeling van een vermogensrechtelijke discussie tussen (gewezen) feitelijke samenwonenden? – wat in geval enkel nog discussie rijst over de verdeling van een vastgoedverkoopopbrengst op een notariële rubriekrekening?
• Onvrijwillige versus vrijwillige onverdeeldheden – vanaf wanneer gelden ten aanzien van welke onverdeeldheden de nieuwe artikelen 3.75 en 3.77 BW? – hoe verhoudt de uitonverdeeldheidtreding met toepassing van artikel 3.75 BW zich ten opzichte van gebeurlijk om te zetten vruchtgebruik?
• Rechtspositie van de onterfde reservatair in het nieuwe erfrecht? – wat zijn de concrete gevolgen van de reserve in waarde als krachtlijn van het nieuwe erfrecht? – hoe ontervingstestamenten interpreteren? – wat wanneer een ouder met twee kinderen zijn nalatenschap in natura wil toekennen aan het ene kind met uitsluiting van het andere kind (dat enkel geldelijk moet worden vergoed)? – is de onterfde reservatair nog een erfgerechtigde? – wat met de saisine van de nalatenschapsgoederen? – wat met de erfkeuze? – welke verplichtingen heeft de notaris-bewaarder van het ontervende testament? – wat met het attest of de akte van erfopvolging? (art. 1240bis oud BW) – welke zijn de actiemogelijkheden van de onterfde reservatair? – in welke mate past hier nog een gerechtelijke vereffening-verdeling (artt. 1207 e.v. Ger.W.)? – hoort de vereffeningsrechter hier prealabel te trancheren met toepassing van artikel 1209, § 1 Ger.W.?
• Hoe verhouden interestverloop en kapitalisatie zich tot een vereffening-verdeling? – wat in geval van inbreng in waarde van een vastgoedelement? – hoe verhoudt de (geactualiseerde) kapitaalwaarde zich ten opzichte van de genotswaarde en de opbrengstwaarde?
• Afhankelijke onverdeeldheden (art. 1208, §§ 2-3 Ger.W.) – is een voorhuwelijkse onverdeeldheid begrepen in de gerechtelijke opdracht van de notaris-vereffenaar? – kan deze opdracht desnoods in der minne worden aangepast?
• Beheer en bewaring van een onverdeeld vermogen in afwachting van de vereffening-verdeling – welke zijn de procedurele mogelijkheden?
• Bewijsnood – over welke actiemogelijkheden beschikken de notaris-vereffenaar en de deelgenoten teneinde bewijselementen te verzamelen en/of te verkrijgen? – is een schriftonderzoek (art. 883 Ger.W.) steeds nodig in geval van ontkenning van een geschrift of handtekening?
• Aanzuigeffect van een gerechtelijke vereffening-verdeling – in welke gevallen kunnen deelgenoten zich wars van een gerechtelijke vereffening-verdeling rechtstreeks tot de vereffeningsrechter wenden? – wat is de stand van zaken met betrekking tot de termijngebonden vorderingen?
• Boedelbeschrijving als basiselement en ijkpunt bij de afwikkeling van familiaal vermogen – hoe handelen ten aanzien van een dwarsliggende of afwezige deelgenoot?
• Aanspraken versus bezwaren in het raam van een gerechtelijke vereffening-verdeling – op welke wijze moeten deelgenoten hun aanspraken en bezwaren formuleren? – welke sanctie geldt in geval van overschrijding van de termijn?
• Tweede bezwarenronde bij een gerechtelijke vereffening-verdeling – welke discussiepunten blijven open?

Annette Van Thienen

• Vereffening-verdeling in gemeenschapsstelsels – eigen of gemeenschappelijk karakter van gelden op rekening – wanneer is er sprake van vermenging van eigen en gemeenschappelijke gelden en wanneer is er een vergoedingsrecht?
• Vereffening-verdeling in gemeenschapsstelsels – bijdrageplicht in de lasten van het huwelijk – omvang van de bijdrageplicht – wijze waarop de bijdrageplicht wordt uitgevoerd – hoe verhoudt de bijdrageplicht zich tot het opmaken van de vergoedingsrekeningen?
• Vereffening-verdeling in gemeenschapsstelsels – vergoedingsrekeningen 
  • klussen aan een eigen goed: heeft de klussende echtgenoot recht op vergoeding of niet? 
  • klussen aan een goed van het gemeenschappelijk vermogen: heeft de klussende echtgenoot recht op vergoeding of niet?
• Vereffening-verdeling scheiding van goederen en samenwonende partners 
  • klussen aan een onverdeeld goed: heeft de klussende partner recht op vergoeding of niet? 
  • klussen aan een goed van de andere partner: heeft de klussende partner recht op vergoeding of niet?
• Wettelijk samenwonenden – bijdrageplicht in de lasten van het samenleven – betekent dat ook een recht op een onderhoudsuitkering na het einde van de wettelijke samenwoning?
• Vereffening-verdeling scheiding van goederen en samenwonende partners – verbod van ongerechtvaardigde verrijking – voorwaarden – wat is de actuele zienswijze van het Hof van Cassatie?
• Vereffening-verdeling scheiding van goederen en samenwonende partners – verbod van ongerechtvaardigde verrijking – die draagt de bewijslast?
• Kinderalimentatie – taak van de rechter – mag de rechter een ander bedrag toekennen dan werd gevorderd?
• Kinderalimentatie – overeenkomst tussen partijen – verplichte vermeldingen in het vonnis dat akte verleent aan de overeenkomst tussen partijen – wat zijn de gevolgen indien het vonnis niet aan het vereiste van artikel 1321 Ger.W. voldoet?