​​​On-demand videocursus voor advocaten | De tafel van Lex | TRAILER

Overbevolking in de gevangenissen
- Een juridische en maatschappelijke uitdaging

[NIEUW 2025]

Permanente vorming waar en wanneer het u best past. Volg online op uw eigen ritme vanaf een PC, tablet of smartphone

Wat cursisten zeggen

 

Het concept "videocursus" vind ik een uitstekend idee dat alleen maar voordelen heeft!.

 

B.W.Advocaat

Studiepunten

voor advocaten

Erkenning OVB | 1 punt

OVB-orde-Vlaamse-Balies-Portalus-Video-erkend-opleidingsverstrekker
ERKEND OPLEIDINGSVERSTREKKER

U volgt deze cursus op uw eigen tempo. Na afloop zorgen wij voor de registratie van uw studiepunten bij de OVB.

Licentieprijs

Portalus on-demand video korting TIJDELIJKE KORTING
(t.e.m. 31/12/2025)
€119,00 €109,00 + BTW (21%)

Inhoud videocursus pakket:

  • Videocursus in HD - 62 min.
  • Attest permante vorming - 1 studiepunt
  • 12 maanden onbeperkt bekijken

Inhoud van de videocursus

In deze aflevering van De Tafel van Lex staat de overbevolking in de Belgische gevangenissen centraal. Strafpleiters mr. Philip Daeninck en mr. Jan De Man, samen met Mathilde Steenbergen, hoofd van het Belgische gevangeniswezen, delen hun praktijkervaringen en actuele cijfers, onder moderatie van Dirk Leestmans.

De sprekers tonen hoe structurele oorzaken de crisis voeden: langere voorlopige hechtenis, zwaardere straffen, te weinig detentiecapaciteit en een trage uitvoering van straffen. Tegelijk komt de menselijke tol scherp in beeld: gedetineerden in onmenselijke omstandigheden en personeel dat dagelijks moet kiezen tussen “onmenselijk” en “nog onmenselijker”.

Verder wordt de impact op families, de rechtsonzekerheid voor veroordeelden en de frustraties binnen het gerechtelijk apparaat besproken. Mr. Daeninck en mr. De Man benadrukken de rol van de magistratuur en de nood aan meer proportionele, wetenschappelijk onderbouwde straftoemeting. Steenbergen licht toe hoe het gevangeniswezen geklemd zit tussen repressieve verwachtingen en een chronisch gebrek aan middelen en pleit voor beleid dat steunt op criminologische inzichten in plaats van op buikgevoel en populisme.

De aflevering toont de kloof tussen theorie en praktijk, tussen wet en werkelijkheid, en stelt scherpe vragen bij de toekomst van het Belgische strafrechtelijk systeem: hoe lang kan men nog spreken van een humane strafuitvoering en wat is er nodig voor een fundamentele hervorming?

Het resultaat is een genuanceerd en confronterend gesprek dat diepgaand inzicht biedt in een van de grootste uitdagingen van het Belgische rechtssysteem.

Docenten

mr. Jan De Man - Strafpleiter, balie Antwerpen | mr. Philip Daeninck - Strafpleiter, balie Limburg | mevr. Mathilde Steenbergen - Hoofd van het gevangeniswezen | Moderator: Dirk Leestmans - Justitiejournalist


Thema's

Volgende onderwerpen worden besproken:

  • Introductie en situering van het probleem
  • Historische evolutie van de overbevolking
  • Rol en ervaringen van advocaten
  • Onzekerheid bij strafuitvoering en wachttijden
  • Menselijke en familiale impact van detentie
  • Structurele oorzaken en tekort aan capaciteit
  • Voorlopige hechtenis en alternatieven
  • Strafmaat, recidive en hervorming van het strafrecht
  • Invloed van publieke opinie en politiek populisme
  • Nood aan wetenschappelijke en structurele oplossingen

Over de sprekers

mr. Philip Daeninck - strafpleiter verbonden aan de balie van Limburg en lid van de Commissie Strafrecht van de OVB

  • Na zijn behaalde master in de rechten aan de KU Leuven werkte mr. Daeninck als wetenschappelijk medewerker aan de KU Leuven waar hij ook tot op heden praktijklector is. Daarnaast is Philip ook parttime onderzoeker aan het NICC in Brussel. Hij publiceert geregeld over diverse onderwerpen aangaande het straf(proces)recht.

mr. Jan De Man - Advocaat-vennoot, balie Antwerpen - Advocatenkantoor De Man - Beeldens

  • mr. Jan De Man behaalde in 1975 zijn licentiaat in rechten en criminologie aan de V.U.B. en is sinds oktober dat jaar advocaat aan de balie van de Provincie Antwerpen. In oktober 1984 was hij openingsredenaar van de Vlaamse Conferentie bij de balie Antwerpen en diende hij als voorzitter in 1989/1990. Hij heeft tot nu toe 100 assisenzaken behandeld en doceert strafrecht en procesrecht aan de stageschool van de balie Provincie Antwerpen. Van 1 september 2021 tot 31 augustus 2023 was hij lid van de raad van de Orde der advocaten in Antwerpen. Sinds 1 juli 2021 is hij voorzitter van het disciplinair comité van de Koninklijke Belgische Korfbalbond. In 2022 bracht hij zijn boek ‘Één tegen allen: de strijd voor waarheid en rechtvaardigheid ’ uit. In dit boek geeft hij voor het eerst uitgebreid zijn visie op de gang van zaken in zijn beroep. Een visie op het verleden en het heden, maar ook op de toekomst.

mevr. Mathilde Steenbergen - Directrice-generaal Penitentiaire Inrichtingen en voorzitster ad interim FOD Justitie

  • Mathilde Steenbergen is sinds 1 september 2024 benoemd tot directrice-generaal van de Directoraat‑Generaal Penitentiaire Inrichtingen, en trad op 1 oktober 2024 eveneens op als voorzitster ad interim van de Federale Overheidsdienst Justitie. Met haar academische achtergrond in criminologie en overheidsmanagement brengt ze een doorgedreven expertise in justitie en strafuitvoering. Haar loopbaan startte in 2001 als gevangenisdirecteur in de gevangenis van Brugge, waarna zij gedurende dertien jaar ervaring opdeed in de uitvoering van het gevangeniswezen. Vanaf oktober 2020 tot augustus 2024 bekleedde ze de rol van Directeur-Beleidscel Justitie in de kabinetten van vice-eerste minister en minister van Justitie. In haar huidige functies zet zij zich in voor een gevangenisbeleid dat verder kijkt dan kwantiteit alleen — zij pleit voor een verschuiving van louter opsluiting naar kwaliteit van detentie, met bijzondere aandacht voor reïntegratie, rechtszekerheid en de maatschappelijke effecten van strafuitvoering.

Dirk Leestmans  - Justitiejournalist bij VRT NWS.

  • Dirk Leestmans is een ervaren VRT-journalist die reeds vele jaren op een kritische wijze het reilen en zeilen in de juridische wereld van nabij volgt, ook als medewerker van De Juristenkrant. Hij is o.a. bekend van de bekroonde Panorama uitzending over Jonathan Jacob (samen met Caroline Van den Berghe).

    Dirk Leestmans won tevens de tweede Persprijs Orde van Vlaamse Balies met de Panorama-uitzending “Euthanasie in de gevangenis” over geïnterneerde Frank Van Bleeken die euthanasie vroeg als uitweg voor zijn uitzichtloze situatie. "Het is een sterke, beklijvende, goed gedocumenteerde reportage in een heldere stijl over de gebrekkige behandeling van geïnterneerden in het Belgische rechtssysteem én over het euthanasievraagstuk." (bron: OVB - persbericht)
    Dirk Leestmans werd in 2023 opnieuw genomineerd voor de OVB persprijs.